Vrolijk,H. - Luteijn,F. NLD-ch qf4, 16-04-1985
1.33-29 17-22 2.38-33 11-17 3.42-38 6-11 4.31-26 16-21 5.32-28 19-23 6.28x19
14x23 7.35-30 10-14 8.30-24 23-28 9.37-31 20-25 10.24-20 15x24 11.29x20 5-10
12.20-15 14-19 13.40-35 10-14 14.44-40 21-27 15.41-37 11-16 16.47-41 17-21
17.26x17 12x21 18.33-29 19-23 19.29-24 25-30 20.34x25 14-20 21.25x14 9x29
22.39-33 28x39 23.43x34 7-12 24.50-44 13-19 25.44-39 19-24 26.49-44 8-13
27.35-30 24x35 28.34-30 35x24 29.40-34 29x49 30.48-42 49x32 31.37x28 27-32 X
De aanvalsactie 34-30x30 resp. 17-21x21 is belangrijk in de Keller. Mits goed voorbereid brengt het de aanvaller vaak voordeel. Zonder goede voorbereiding biedt het de omsingelaar kansen. Naar aanleiding van enige spannende ogenblikken, die Auke Scholma en Jannes van der Wal beleefden tijdens het wereldkampioenschap tegen Vadim Wirny (zie ook de partij Luteijn - Rijkaart), dacht men zelfs een tijdje, dat de aanval in de Keller met gewisselde kleuren onspeelbaar is. Inmiddels weet men beter. Jannes van der Wal speelde in zijn partij in een zeer vroeg stadium de ruil 34-30x30.
Wal,van
der,J. - Wirny,V. Wch, 21-10-1984
1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 3.44-39 7-11 4.50-44 20-25 5.35-30 19-23 6.32-28
23x32 7.37x28 16-21 8.41-37 21-27 9.28-23 1-7 10.31-26 27-31 11.36x27 22x31
12.46-41 31-36 13.37-32 11-16 14.41-37 7-11 15.30-24 14-20 16.34-30 25x34
17.39x30 10-14 18.44-39 18-22 19.32-28 22-27 20.37-31 17-22 21.28x17 11x22
22.42-37 20-25 23.40-35 25x34 24.29x40 5-10 25.33-29 14-20 26.40-34 10-14
27.26-21 20-25 28.21x32 36x27 29.32x21 16x27 30.37-31 27x36 31.23-18 12x23
32.29x27 13-19 33.24x13 9x18 34.39-33 14-19 35.38-32 4-9 36.43-38 8-13 37.49-44
9-14 38.44-40 14-20 39.32-28 3-8 40.48-42 8-12 41.42-37 6-11 42.34-30 25x34
43.40x29 20-24 44.29x20 15x24 45.37-31 12-17 46.31-26 18-23 47.38-32 13-18
48.27-21 11-16 49.21x12 18x7 50.28-22 23-29 51.33-28 29-34 52.22-17 34-39
53.32-27 7-12 54.17x8 2x13 0-2
In diagram
2 kan zwart een stuk winnen via de zettenreeks 22...20-25 23.40-35 25x34
24.29x40 13-19 25.24x13 8x28 26.26-21 27-32 27.38x7 2x11 28.33x22 29.36x18 en
schijf 21 valt. De voorbereiding met 22...20-25 is nodig. Na direct 22...13-19
23.24x13 8x28 24.26-21 27-32 25.38x7 2x11 26.33x22 36x18 27.39-34 16x27 28.29-24
staat wit goed.
In de kwartfinale van het kampioenschap van Nederland mocht ik aan de lijve ondervinden, wat de consequenties kunnen zijn van overhaast 17-21x21 ruilen. Rob Clerc had t.b.v. de centrale training een studie gemaakt van deze variant. Ik probeerde met 16...17-21 deze studie te ontwijken. Echter even later zaten we precies in zijn studie. Beide spelers pijnigden het geheugen voor varianten. Weinig succesvol voor zwart zoals blijkt.
In diagram 1 zijn de aardigste varianten:
22...21-26 23.50-44 3-9 24.44-39 9-14 25.35-30 7-12 26.49-43 12-17? 27.37-32 26x38 28.39-33 28x39 29.48-42x3 X.
22...13-19 23.50-44 29-33 24.38x29 22-28 25.31x24 21-27 26.29x18 4-10 27.4x15 3-9 28.4x13 8x50 29.35-30 en dam is wat duur.
22...7-12 23.50-44 13-19 24.44-39 12-17 25.37-32 8-13 (er dreigde 32-28) 26.35-30 2-8 met voordeel voor wit.
In de partij vestigde ik mijn hoop op de variant 22...7-12 23.50-44 13-19 24.44-39 19-24 25.49-43 8-13 26.35-30 24x42 27.31-26 29x40 28.26x17 42x31 29.45x34 18-23 30.48-42 23-28 31.41-37 met compensatie.
Scholma,A. -
Wirny,V. Wch, 18-10-1984
1.34-29 18-22 2.40-34 12-18 3.45-40 7-12 4.50-45 20-25 5.35-30 19-23 6.32-28
23x32 7.37x28 16-21 8.41-37 21-27 9.28-23 1-7 10.31-26 27-31 11.36x27 22x31
12.46-41 31-36 13.37-32 17-22 14.41-37 11-16 15.30-24 7-11 16.40-35 11-17
17.32-28 14-20 18.37-32 17-21 19.26x17 22x11 20.42-37 11-17 21.34-30 25x34
22.29x40 20x29 23.23x34 18-22 24.34-29 15-20 25.35-30 20-25 26.28-23 25x34
27.39x30 6-11 28.32-28 16-21 29.44-39 11-16 30.40-34 13-18 31.45-40 22-27
32.37-31 27-32 33.38x27 21x32 34.28x37 36x27 35.43-38 17-22 36.30-24 9-13
37.49-44 13-19 38.23x14 10x30 39.34x25 8-13 40.38-32 27x38 41.33x42 13-19
42.40-34 19-23 43.39-33 2-8 44.34-30 23x34 45.30x39 8-13 46.39-34 18-23 47.44-39
5-10 48.48-43 23-28 49.43-38 16-21 50.34-30 10-14 51.39-34 28x39 52.34x43 13-18
53.37-32 =
Een belangrijk en leerzaam moment is diagram 4. In de partij volgde 18.37-32 17-21 19.26x17 22x11 en het ging wel voor zwart. Direct 18.34-30 25x34 19.39x30 is verhinderd door 19...22-27 met dubbele dreiging. Na de partij is aandacht besteed aan de mogelijkheid 18.44-40 9-14 19.49-44 4-9 20.37-32 22-27 21.32x21 16x27 22.34-30 25x34 23.39x30 6-11 24.30-25 11-16 25.44-39 17-21 26.26x17 12x21 27.23x12 8x17 28.28-23 21-26 diagram 5) en wit heeft veel last van het ontbreken van het belangrijke steunpunt op veld 49.
Beter is
evenwel 18.44-40 9-14 19.34-30 25x34 20.39x30 (diagram 6) 22-27 21.37-32! en er
zit niets in voor zwart door de dempende werking van schijf 40. Aan 20...20-25
21.49-44 25x34 22.24-19 13x24 23.29x9 18x29 24.33x24 22x33 25.40x29 4x13
26.43-39 heeft zwart helemaal niets. Wit is los met groot voordeel.
Actief optreden is geboden, want de manoeuvre 18.44-40 9-14 19.37-32 4-9 20.42-37 22-27 21.32x21 16x27 22.37-31 25-30 23.31x11 30x19 24.34-30 6x17 25.30-24 19x30 26.35x24 20-25 en later een keertje 18-22 staat als erg slecht bekend voor de aanvaller. Na 22.37-32 6-11-16 ontstaan vergelijkbare problemen als boven.
Een ander
idee in diagram 4 is het sluiten van het veld 32 met 18.38-32 22-27 19.32x21
16x27 (diagram 7). In tegenstelling tot de positie met gewisselde kleuren
beschikt wit niet over de twee 20.47-41 36x38 21.43x21, vanwege het
kaatsingszetje 17-22 en 25-30x28x16 X. Het ruiltje 20.37-32 27x38 21.43x32 faalt
op 21...10-14 22.42-38 14-19; 17-22; 18-23x40x11 met schijfwinst. Niet minder
voor wit is 20.37-31 27-32 of 20.37-31 18-22?!?
Het gaat bij de laatste manoeuvre om 20.37-31 18-22 21.42-38/44-40 9-14 22.24-19 13x24 23.34-30x19. Het stuk op 19 gaat wellicht (tijdelijk) verloren, maar de compensatie is enorm. Passiviteit 20.37-31 18-22 21.42-38 9-14 22.44-40 daarentegen wordt bestraft met 22...14-19 23.23x14 10x30 24.35x24 4-10 25.28-23(?) 13-19 26.23x14 10x30 27.40-35 8-13 28.35x24 6-11 en wit gaat aan tempogebrek ten onder. Hij kan immers nooit meer op het centrum spelen. Na 18.38-32 is de ruil 22-27x27 de enige. Op 18.38-32 9-14 beschikt wit over de aanvalsruil 19.34-30 met goede kansen.
Wanneer wit in deze stand uit de partij Scholma - Wirny direct 20.32-27 zou kunnen spelen, dan zou hij goed staan. Het probleem is de manoeuvre 20...11-17 21.38-32 2-7 22.42-37 7-11 23.37-31 (of?) 9-14! en wit staat onder grote druk. Een aardige mogelijkheid is 24.34-30 25x34 25.39x30 20-25 26.44-39 25x34 27.39x30 4-9 28.45-40 17-22 29.28x17 12x21 30.23x12 8x17 31.31-26 15-20 32.24x4 13-18x37x31 X.
In de partij speelde Vadim Wirny na 20.42-37 de zwaar bekritiseerde zet 20...11-17 met de ontsnapping 34-30x40. Na 20...9-14 21.32-27 is de manoeuvre 11-17 en 2-7-11 veel minder sterk dan daarstraks, omdat 37-31 niet afgedwongen kan worden. De zet 20...16-21 daarentegen is functioneel gelijk aan 11-17. Het brengt de witte lange vleugel onder controle. Echter 21.34-30 25x34 22.39x30 gevolgd door 44-39 en 30-25 lijkt nog wel speelbaar voor wit.
Luteijn,F. - Rijkaart,C. NLD-chT, 09-02-1985
1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 3.44-39 7-11 4.50-44 20-25 5.35-30 19-23 6.32-28
23x32 7.37x28 16-21 8.41-37 21-27 9.28-23 1-7 10.31-26 27-31 11.36x27 22x31
12.37-32 31-36 13.46-41 11-16 14.42-37 7-11 15.48-42 14-20 16.32-28 17-22
17.28x17 11x22 18.37-32 6-11 19.32-27 22x31 20.26x37 16-21 21.37-32 11-17
22.32-28 21-26 23.30-24 18-22 24.41-37 22-27 25.40-35 13-18 26.38-32 27x38
27.43x32 9-13 28.42-38 4-9 29.49-43 18-22 30.34-30 25x34 31.39x30 13-18 32.44-39
20-25 33.24-19 25x34 34.39x30 9-14 35.30-24 14-20 36.45-40 3-9 37.40-34 20-25
38.35-30 10-14 39.19x10 5x14 40.23-19 14x23 41.28x19 8-13 42.19x8 2x13 =
De Keller zonder een witte 'stopschijf' op veld 26 kan best gevaarlijk zijn voor de aanvaller. In diagram 9 uit de partij Luteijn - Rijkaart wisselde zwart een zet om met eerst 25...13-18? (38-32x32!) Hij kan winnen met het best verrassende 25...9-14. De ruil 26.34-30x30 is dan 'enigszins' verhinderd door 26-31, 17-22 en 13-19. Ook belangrijk is dat (25...9-14) 26.38-32 verhinderd is door eenzelfde zetje.
Na het vrijwel gedwongen (25...9-14) 26.37-32 26-31 27.32x21 17x26 28.38-32 12-17 29.24-19 13x24 30.34-30 25x34 30.39x19 8-13 31.19x8 2x13 is vooral de dreiging 32...13-19 een probleem. Het alternatief (25...9-14) 26.44-40 13-18 27.37-32 27-31 28.49-44 17-21 29.34-30 25x34 30.39x30 20-25 31.44-39 25x34 32.39x30 18-22; 15-20 en 4-9x28 is eveneens pijnlijk.