De tempoverhoudingen in het middenspel Raven - de Jong leiden tot een klasse van stellingen, waarin zwart zich ernstig zorgen dient te maken over tempozetten. Binnen een week kreeg ik zoiets tweemaal op het bord tegen resp. Ton Burgerhout en Alexander Dibman.

Luteijn,F. - Burgerhout,A. Schiedam oc, 02-08-1996
1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 3.44-39 6-11 4.50-44 1-6 5.31-26 16-21 6.32-28 19-23 7.28x19 14x23 8.35-30 10-14 9.30-24 5-10 10.37-31 20-25 11.24-20 15x24 12.29x20 22-27 13.31x22 17x28 14.26x17 12x21 15.33x22 18x27 16.20-15 8-12 17.40-35 12-18 18.34-30 25x34 19.39x30 7-12 20.44-39 11-17 21.45-40 6-11 22.40-34 21-26 23.30-25 14-19 24.34-30 10-14 25.30-24 19x30 26.25x34 13-19 27.34-30 17-22 28.41-37 9-13 29.37-31 26x37 30.42x31 23-28 31.39-34 11-17 32.43-39 2-7 33.49-43 7-11 34.30-25 18-23 35.31-26 11-16 36.47-42 3-8 37.38-33 13-18 38.33-29 8-13 39.46-41 16-21 40.35-30 27-32 41.41-37 32x41 42.36x47 21-27 43.29-24 14-20 44.25x14 19x10 45.24-20 27-32 46.47-41 22-27 47.42-38 17-22 48.30-25 32-37 49.41x21 22-27 50.21x32 28x37 51.38-32 37x28 52.43-38 18-22 53.38-33 28-32 54.33-29 12-18 55.48-42 22-27 56.42-38 32x43 57.39x48 23-28 58.48-42 28-32 59.34-30 18-22 60.29-23 32-37 61.42x31 27x36 62.23-18 13-19 63.18x27 19-23 64.30-24 2-0
 

Terwijl Dibman zich helemaal niet bekommert over de controle krijg ik veld 31 in handen tegen Burgerhout dank zij een klein opbouwfoutje. In de diagramstand speelt zwart 27...17-22 zonder zich te realiseren, dat na 28.41-37 27-31 29.36x27 22x31 30.39-33 9-13 31.37-32 en de povere ruil 23-28 is de enige manier om het dodelijke 32.33-28 te pareren. Overigens is de voortzetting 27...17-22 28.41-37-31 geen vetpot. Lastiger lijkt de opmars 27...2-8-13. In de diagramstand is een met Raven - de Jong vergelijkbare situatie ontstaan. De voortzetting 34.30-25 vind ik achteraf gezien wat minder geslaagd. De dreigingen ingeleid met 38-33 en 30-24x24 gaan immers verloren.

In de diagramstand heeft wit een tempo (34.30-25) weggegeven. Een gevolg is, dat op 34...12-18 gevolgd door 35...27-32 met bevrijding erin komt. Na 34...12-18 35.33-29 17-21 36.26x17 22x11 heeft zwart het ergste gehad. Echter na 37...12-18 38.42-38! 8-12 39.46-41 28-32 40.34-29 23x34 41.39x30 staat zwart weer plat. Op 37...12-18 38.42-38 28-32 39.46-41 23-28 40.34-30 leeft zwart nog wel, maar een erg blij leven is het niet. De plakker 34...27-32 35.42-38 23-29 36.38x20 29x49 faalt op 37.39-33 X. De partijvoortzetting 34...13-18 35.33-29 8-13 laat zwart nog redelijk veel tegenspel, omdat klemschijf 33 weg is.

Wit moet in de laatste diagramstand kiezen uit de schijfwinst uit de partij en de damzet 48.38-33 32-37 49.41x21 23-29 50.34x32 22-28. Ook dan hoeft wit zich geen illusies te maken over de uitslag. Het partijverloop is potremise.

Luteijn,F. - Dibman,A. The Hague, 11-08-1996
1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 3.44-39 6-11 4.50-44 1-6 5.31-26 16-21 6.32-28 19-23 7.28x19 14x23 8.35-30 10-14 9.30-24 5-10 10.37-31 20-25 11.24-20 15x24 12.29x20 14-19 13.20-15 10-14 14.40-35 22-27 15.31x22 17x28 16.26x17 12x21 17.33x22 18x27 18.34-30 25x34 19.39x30 7-12 20.44-39 13-18 21.45-40 9-13 22.40-34 11-17 23.30-25 17-22 24.41-37 6-11 25.34-30 21-26 26.37-31 26x37 27.42x31 23-28 28.30-24 19x30 29.25x34 13-19 30.34-30 8-13 31.39-34 18-23 32.43-39 12-18 33.49-43 2-8 34.38-33 8-12 35.47-42 28-32 36.42-38 23-29 0-2 (0.55/0.50)
 

Hoewel Dibman erin slaagt allerlei zetjes in de stand te vlechten en te nemen, vermag zijn openingsbehandeling niet te imponeren. Het geplande 35.30-25; 36.34-30 en 37.30-24x34 met vastlopen van de zwarte stand kon niet doorgaan, vanwege het zetje 35.30-25 23-29 36.34x21 14-20 X. De partijvoortzetting 35.47-42 geeft zwart de gelegenheid zich te bevrijden met 35...11-17 36.42-38 17-21 37.31-26 (30-24x24 faalt op 21-26 X) 3-8 38.26x17 12x21 31.30-24 19x30 32.35x24 14-20 33.34-30 20x29 34.33x24 21-26 35.24-20 27-31 en zwart overleeft het avontuur waarschijnlijk nog net. Dat is natuurlijk wel wat te min voor een topgrootmeester.

Zwart gaat gokken in slechte stelling en wint zowaar. De start van de combinatie met 36.42-38 23-29! verraste mij. De zet 36.31-26 werd nagelaten, vanwege het zetje 37.32-38 42x21 38.22-27 23-28 39.32x23 18x47 en 40.30-24 kost zwart gewoon een schijf. Weliswaar is de damzet erin te houden met 36.31-26 3-8, maar 37.30-25 23-28 38.33-29 etc. loopt door de zwarte lange vleugel heen.  Na 36.42-38 11-17 37.46-41 is de damzet 37...32-37, 22-27, 23-28 en 12-17x49 veel te duur (30-25 met vangstelling). Op 36.31-26 23-28 37.34-29 kan zwart geen vin meer verroeren.