De elopunten zitten veelal aan de zwarte kant van het bord. Veel gekneusde witspelers hebben niet in de gaten hoe gezond en kansrijk hun stelling wel niet is en zinnen op sabotage. Een aantal onder hen neemt tegen topspelers blindelings: 1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 20-25 4.41-37 17-21 5.39-33 15-20 6.37-32 19-24 7.34-30 (100 keer) resp. 1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 20-25 4.41-37 17-21 5.39-33 15-20 6.37-32 21-26 7.44-39 26x37 8.42x31 19-24 7.34-30 (69 keer).

Zwart heeft weliswaar een goede stelling, maar niet degene die hem met de opening voor ogen stond. Een witspeler, die eenmaal een dergelijke ruil heeft genomen stopt niet met ruilen. De kunst is om deze ruilneiging niet te blokkeren, maar te gebruiken. De eerste transactie is minder bezwaarlijk voor zwart dan de tweede. Enerzijds kan schijf 21 blijven staan als spanninggevend element, anderzijds moet wit een lastige beslissing nemen na 8...21-26. Elk antwoord geeft zwart aanknopingspunten. Zie Baba Sy - Wiersma (bijzonder laat klassiek middenspel), Smith - Hermelink (half open klassiek), Spijkstra - Luteijn (klassiek), Davidov - Mogiljanski (gevolgen van teveel ruilen) en Merins - Gantwarg (Ghestem). Na de tweede ruil kan zwart niet anders doen geduldig afwachten; allerlei slechte ruilen toestaan; wegblijven van veld 24; rustig opbouwen met 12-18, 7-12. Een van de weinige successen daarmee is H. van Aalten - E. Bronstring.

Een veel inventievere sabotage poging zien we in diagram 1. Deze stelling is 61 keer voorgekomen. Zwart kan moeilijk verder komen, omdat op 11...12-17 de ruil 12.27-21 16x27 13.32x12 8x17 14.38-32 mogelijk is met goede hekstelling voor wit. Op 11...11-17 is de ruil 12.28-23 19x28 13.33x11 6x17 niet bijzonder aantrekkelijk. Wit moet immers een lastig tempo maken. Maar de prik 12.27-21 16x27 13.32x21 staat als heel vervelend te boek. Het centrumoverwicht geeft wit ruim voldoende compensatie voor de randschijf.

Na de 'verboden' zet 11...10-15 wordt meestal de terugruil 12.37-31 26x37 13.32x41 genomen. De zwarte hekstelling heeft door de ongelukkige opstelling van de schijven 13, 9 en 4 weinig toekomst. Soms moet veld 10 gesloten worden met het verschrikkelijke 4-10. Het vermijden van dit probleem leidt tot de variant, die de volgende keer aan de orde komt. De diagramstand is tegen een echt vastberaden saboteur niet helemaal te vermijden. Wit weet in onderstaand vroege voorbeeld zelfs nog een paar extra schijven van het bord te halen:

Golosoejew,V. - Andreiko,A. URS-ch, 02-12-1975
1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 20-25 4.41-37 17-21 5.37-32 15-20 6.46-41 21-26 7.41-37 19-24 8.39-33 14-19 9.44-39 10-14 10.31-27 5-10 11.50-44 11-17 12.28-23 19x28 13.33x11 6x17 14.27-21x28x21 etc.

Een aantal keren is 11...12-18 gespeeld. Na 12.28-23 19x28 13.32x12 7x18 14.35-30 24x35 15.29-23 18x29 16.33x15 14-19 17.39-33 10-14 18.44-39x40 heeft wit gemakkelijk spel. Merkwaardig genoeg is er maar één keer de zet 11...13-18 gespeeld. De ruil 35-30 en 29-23 is dan veel minder erg voor zwart. Hoewel ik zelf voorstander ben van de 'testzet' 11...11-17 zijn er 33 voorbeelden met 11...12-17. Veel witspelers zetten dan niet door. Ruilen met 11...12-17 12.27-21 gevolgd door een hekstelling is het lastigste voor zwart. Veel witspelers gaan na de ruil door met 28-23 en dat is zo slecht nog niet voor zwart.

Boer,S. - Rijkaart,C. Alblasserdam schaduw, 16-10-1992
11.31-27 12-17 12.27-21 16x27 13.32x12 8x17 14.28-23 19x28 15.33x22 17x28 16.47-41 24x33 17.38x29 20-24 18.29x20 14-19 19.20-15 10-14 20.34-29 13-18 21.42-38 9-13 22.38-33 7-12 23.33x22 18x27 24.43-38 12-18 25.39-33 11-17 26.44-39 3-9 27.48-43 6-11 28.38-32 27x38 29.43x32 26-31 30.37x26 14-20 31.15x24 19x30 32.35x24 13-19 33.24x22 17x46 X.
 

Het spelen van de Bronstringhekstelling is een hobby van de volgende zwartspeler. Hij heeft er wellicht meer gespeeld, dan Evert zelf. Erg handig gaat hij niet te werk. Hij kreeg diagram 1 zelfs vijf keer op het bord. Hier trof hij een andere liefhebber en werd het slachtoffer van zijn eigen gretigheid :

Boers,H. - Broek,van den,F. NLD-chT 1b, 27-09-1986
11.31-27 12-17 12.29-23 10-15 13.34-29 17-21 14.40-34 7-12 15.44-40 12-17 16.34-30 25x34 17.39x30 2-7 18.27-22 20-25 19.29x20 25x34 20.40x29 14x25 21.23x14 9x20 22.43-39 7-12 23.39-34 12-18 24.49-43 18x27 25.37-31 26x37 26.42x22 13-19 27.32-27 21x23 28.29x18 17x30 29.35x2 X.
 

Zwart moet actief optreden om de gevaarlijkste dreiging t.w. de ruil naar 30 de baas te blijven. De gespeelde 'verboden' zet 12...10-15 blijkt niet te werken. Veel beter is de opbouw 12...7-12. Dat verhindert de ruil 34-30x30 door 26-31, 17-21, 16-21 en 6-11 X. Na 12...7-12 13.34-29 17-21 14.40-34 ontstaat de kenmerkende stand, die al 18 keer op het bord is geweest.

De meeste zwartspelers gaan verder met 14...12-17 om 34-30x30 tegen te gaan (positie is 14 keer voorgekomen). Twee spelers deden de opmerkelijke zet 15.36-31. Vrijwel iedereen anders gaat verder met 15.27-22. Na 14...12-17 15.27-22 8-12 16.37-31 26x37 17.32x41 gaat de zwarte omsingeling lopen. Bijvoorbeeld:

Bokhoven,van,T. - Sijbrands,T. ZHO y sim time, 01-09-1977
14.40-34 12-17 15.27-22 8-12 16.37-31 26x37 17.32x41 3-8 18.41-37 1-7 19.38-32 13-18 20.22x13 9x18 21.43-38 21-27 22.32x21 17x26 23.45-40 16-21 24.49-43 8-13 25.37-32 2-8 26.42-37 21-27 27.32x21 26x17 28.38-32 24-30 29.35x15 19-24 30.29x9 18x27 31.9x18 12x41 X.
 

De zwarte stand heeft met de schijf op 10 grote weerstand tegen de inbraak 34-30x30. Hand Vrolijk bewees dat tegen Hamers in de competitie: 14.40-34 12-17 15.27-22 8-12 16.44-40 13-18 17.22x13 9x18 18.34-30 25x34 19.39x30 3-8 20.30-25 10-15 21.43-39 17-22 X. Veel lastiger voor zwart is de agressieve inruil 16...23-18 17.12x23 29x18. Rob Clerc kreeg het in de volgende partij pas na veel hangen en wurgen voor elkaar om te winnen.

Kloosterman,R. - Clerc,R. NLD-chT, 08-02-1992
14.40-34 12-17 15.27-22 8-12 16.23-18 12x23 17.29x18 10-15 18.44-40 24-30 19.35x24 19x30 20.36-31 14-19 21.31-27 30-35 22.49-44 4-10 23.47-41 2-8 24.33-29 20-24 25.29x20 25x14 26.39-33 1-7 27.44-39 35x44 28.39x50 15-20 29.43-39 20-25 30.50-44 10-15 31.34-29 25-30 32.18-12 7x18 33.29-23 18x29 34.33x35 14-20 35.38-33 8-12 36.33-29 19-24 37.39-34 24x33 38.28x39 17x28 39.32x23 21x32 40.37x28 9-14 41.41-36 3-9 42.34-30 20-25 43.39-34 11-17 44.42-37 17-21 45.36-31 12-17 46.48-43 17-22 47.28x17 21x12 48.31-27 13-19 49.43-38 19x28 50.44-39 12-18 51.30-24 9-13 52.34-29 6-11 53.45-40 11-17 54.40-34 17-21 55.38-32 14-20 56.32x12 21x41 X.

De ruil naar 18 is eigenlijk te goed voor wit om toe te laten. Daarom hebben enkele spelers vanuit diagram 6 de afwikkeling 14...1-7 15.27-22 (34-30x30 mag niet) 15...13-18 16.22x13 9x18 17.34-30 25x34 18.29x40 18x29 19.35-30 24x35 20.33x15 toegelaten. Dat is zondermeer bevredigend voor de zwartspeler te noemen. Bijvoorbeeld de terugruil 20...21-27 21.32x21 26x17 geeft controle op de korte vleugel. Wat opmerkelijke afwikkelingen na 1-7 zijn:

Schippers,T. - Leone,T. TwEerste-CJT, 27-08-1977
15.27-22 12-17 16.34-30 25x34 17.39x30 21-27 18.32x1 8-12 19.1x18 11-17 20.22x11 13x22 21.28x17 19x50 22.30x19 14x34 23.43-39 34x41 24.35-30 16x7 25.30-25 50x11 26.25x5 41-46 27.42-37 46x32 28.5x46 X

In de partij Wiersma,H. - Schippers,J. NLD-chT, 29-10-1994 werd de afwikkeling: 15.27-22 12-17 16.23-18 25-30 17.34x25 24-30 18.35x15 07-12 19.18x07 08-12 20.07x18 19-23 21.28x08 03x34 12.39x30 17x50 niet genomen. Het is ook niet helemaal gratis. Harm heeft de afwikkeling waarschijnlijk bewust toegelaten. Het bijgeven van schijf 7 en 8 is nodig, omdat anders de tegencombinatie 18...19-23? 19.28x19 14x34 20.39x30 17x50 21.30-24 13x22 22.49-44 X volgt. In de partij werd Jan Schippers na deze tegenslag als volgt onder de voet gelopen:
 

15.27-22 12-17 16.23-18 10-15 17.44-40 24-30 18.35x24 19x30 19.36-31 30-35 20.49-44 13-19 21.29-23 8-13 22.33-29 19-24 23.38-33 24-30 24.31-27 2-8 25.43-38 4-10 26.37-31 26x37 27.42x31 20-24 28.29x20 15x24 29.31-26 24-29 30.33x24 30x19 31.34-29 10-15 32.40-34 19-24 33.29x20 15x24 34.45-40 24-30 35.38-33 14-19 36.23x14 9x20 37.18x9 3x14 38.33-29 8-13 39.47-42 7-12 40.42-37 13-19 41.29-24 20x29 42.34x23 19-24 43.23-18 12x23 44.28x10 17x28 45.26x17 11x42 46.48x37 28-33 47.39x28 24-29 48.28-23 29x18 49.10-5 X